Opublikowane przezW sprawach o zapłatę, gdzie w grę wchodzą większe zobowiązania, dłużnicy chętnie korzystają ze wsparcia pełnomocników, których zadaniem jest nie tylko przeciąganie w czasie procesu, ale również przygotowanie dłużnika na przyszłą egzekucję komorniczą. W przypadku tak „zapobiegliwych” dłużników odzyskanie należności na drodze cywilnoprawnej może okazać się niemożliwe, zarówno przez komornika, jak i skargę pauliańską.
Co zrobić, jeśli dłużnik ukrył lub wyzbył się majątku?
O ile ukrycie majątku przed komornikiem nie jest wielką sztuką, to już uczynienie tego w taki sposób, aby nie narazić się na odpowiedzialność karną, wymaga nie lada wysiłku, nie ma jednak przestępstw doskonałych. Dłużnikowi, który ukrył lub wyzbył się majątku, można postawić zarzuty popełnienia przestępstwa zdefiniowanego w art. 300 k.k. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. (sejm.gov.pl) którego treść brzmi następująco:
Art. 300. § 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W jaki sposób dłużnicy ukrywają majątek
Operatywność dłużników jest duża, poniżej wymienimy te najczęściej spotykane, o bardziej wyrachowanych nie będziemy wspominać, aby nie instruować dłużników:
- Sprzedaż lub darowizna rzeczy – klasyka gatunku, dłużnik formalnie wyzbywa się mienia, ale w praktyce nadal jest w jego posiadaniu. Często takiej transakcji towarzyszy dodatkowy element np. obciążenie sprzedanej rzeczy kredytem lub prawami osób trzecich.
- Antydatowanie umów i dokumentów – sporządzanie umów cywilnych związanych z rozporządzeniem rzeczy lub praw przysługujących dłużnikowi z datą wsteczną, bez daty pewnej. Wszystko po to, aby poinformować komornika – To już od dawna nie jest moje.
- Cesje wierzytelności – dłużnicy przenoszą swoje prawa np. do otrzymania zapłaty za fakturę, na rzecz podmiotu trzeciego, uniemożliwiając w ten sposób egzekucję.
- Zrzeczenie się prawa – dłużnik celowo nie przyjmuje lub zrzeka się spadku, zachowku lub innych przysługujących mu praw, po to aby nie stały się one przedmiotem zajęcia.
- Utrata rzeczy wskutek rzekomego przestępstwa – dłużnik zgłasza policji kradzież należących do niego rzeczy, a komornikowi okazuje protokół ze zgłoszonej kradzieży. Oczywiście sprawcy rzekomej kradzieży nie sposób ustalić, a skradzionych rzeczy nie sposób odnaleźć.
Jak uzyskać informację o ukrytym lub zbytym majątku
Warunkiem do postawienia zarzutów z art. 300 k.k. jest wykazanie, że dłużnik faktycznie ukrył majątek w celu ubezskutecznienia egzekucji. Zebranie dowodów jest możliwe m.in. poprzez:
1.Złożenie zapytania do komornika o:
– ustalenie, jakie czynności cywilnoprawne dłużnik zgłaszał do urzędu skarbowego w ostatnich latach,
– weryfikację historii rachunku bankowego dłużnika.
2. Sprawdzenie historii ksiąg wieczystych nieruchomości co do których podejrzewamy że mogły być własnością dłużnika.
3. Zlecenie usługi detektywistycznej.
4. Wskazanie organom ścigania przeprowadzenia określonych wniosków dowodowych.
5. Sądowe wyjawienie majątku.
Jak przeprowadzić postępowanie karne.
W interesie wierzyciela jest odzyskanie należności, a nie pozbawienie dłużnika wolności. Dlatego postępowanie karne najlepiej jest tak poprowadzić, aby dłużnik w obawie przed odpowiedzialnością karną z „własnej” woli spłacił dług. Powinniśmy więc ostrożnie podchodzić do zbiorowego zgłaszania przestępstw, dłużnik bowiem może mieć ograniczone możliwości spłaty wszystkich zobowiązań lub po prostu spłacenie wszystkich wierzycieli będzie dla niego nieopłacalne. Tak więc w grupie może i raźniej, ale niekoniecznie skuteczniej.
Poza tym dłużnik będzie bardziej skłonny do zapłaty, jeśli będziemy mieli dowody obarczające odpowiedzialnością karną osoby trzecie, które umożliwiły lub pomogły dłużnikowi w ukryciu majątku. Zwykle są to osoby z kręgu rodziny dłużnika. A zatem im więcej osób, którym można postawić zarzuty, tym większe prawdopodobieństwo odzyskania należności.
Jeśli już mamy zebrane dowody oraz krąg osób podejrzanych, nie pozostaje nam nic innego jak przygotowanie zawiadomienia do prokuratury o popełnieniu przez dłużnika czynu zabronionego. W zawiadomieniu należy wykazać, w jaki sposób zostały wypełnione znamiona art. 300 k.k.
Przed wysłaniem zawiadomienia można jeszcze poinformować o tym fakcie dłużnika. Bywa, ze dłużnik widząc profesjonalnie przygotowane zawiadomienie, zdecyduje się na dobrowolną spłatę należności, bez angażowania w sprawę organów ścigania.
Masz problem z dłużnikiem, podejrzewasz że ukrył majątek, zadzwoń 518 235 285.