Zabezpieczenie wierzytelności, która stanie się wymagalna w przyszłości zwiększa prawdopodobieństwo jej odzyskania oraz zmniejsza koszty związane z jej egzekwowaniem. Poniżej przedstawiam wybrane, najefektywniejsze sposoby zabezpieczenia wierzytelności:
1. Hipoteka umowna
Ustanawiana jest za zgodą właściciela nieruchomości wyrażoną w formie aktu notarialnego. Wierzyciel hipoteczny ma prawo do zaspokojenia się z nieruchomości w przypadku niespłacenia przez dłużnika wierzytelności zabezpieczonej hipoteką w określonym terminie.
Zalety: | – właściciel nieruchomości nie musi być dłużnikiem, – zbycie nieruchomości nie narusza prawa wierzyciela hipotecznego – może on dochodzić zaspokojenia od kogokolwiek, kto stanie się właścicielem nieruchomości, – wierzyciel hipoteczny ma uprzywilejowaną pozycję w podziale kwot uzyskanych w toku egzekucji komorniczej oraz w razie upadłości dłużnika |
Wady | – opłaty związane z taksą notarialną, podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz opłatą sądowa od wniosku o ustanowienie hipoteki. |
Ważne uwagi: | – istotna jest weryfikacja aktualnego stanu nieruchomości min. obciążeń hipotecznych, służebności, ewentualnych egzekucji komorniczych – dodatkowo zaleca się uzyskanie od dłużnika dobrowolnego poddania się egzekucji. |
Kiedy stosować | – zalecana przy kwotach powyżej 100 tys. zł. i transakcjach wysokiego ryzyka, z długim terminem płatności. |
2. Dobrowolne poddanie się egzekucji
Jest to oświadczenie dłużnika zawarte w formie aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji w razie braku zapłaty określonej sumy pieniężnej we wskazany terminie.
Zalety: | – postępowania sądowe sprowadza się do uzyskania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności |
Wady | – koszty związane z taksą notarialną |
Ważne uwagi: | – sąd nadając klauzulę nie bada sprawy pod katem merytorycznym, – błędy w akcie notarialnym mogą spowodować jego nieważność |
Kiedy stosować | – zalecana przy kwotach powyżej 100 tys. zł. i transakcjach wysokiego ryzyka, przy długim terminie zobowiązania |
3. Zastaw rejestrowy
Do ustanowienia zastawu rejestrowego wymagane jest zawarcie umowy o ustanowienie zastawu (tzw umowa zastawnicza), w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz wpis do rejestru zastawów.
Zalety: | – zastawca (właściciel ruchomości) nie musi być dłużnikiem, – zbycie ruchomości przez zastawcę nie narusza prawa zastawnika (osoba na rzecz której ustanowiony jest zastaw) – może on dochodzić zaspokojenia od kogokolwiek, kto stanie się właścicielem ruchomości, – istnieje możliwość zaspokojenia wierzyciela z przedmiotu zastawu bez przeprowadzenia postępowania sadowego, – zastawnik ma uprzywilejowaną pozycję w podziale kwot uzyskanych w toku egzekucji komorniczej oraz w razie upadłości dłużnika – niskie opłaty za ustanowienie i wykreślenie zastawu |
Wady | – brak |
Ważne uwagi: | – umowa zastawu rejestrowego musi dokładnie precyzować rzecz objętą zastawem oraz być zgłoszona w sądzie w wydziale gospodarczym prowadzącym rejestr zastawów |
Kiedy stosować | – zalecana przy każdej ryzykownej transakcji |
4. Weksel
Jest to dokument zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy weksla do zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie określonej osobie
Zalety: | – brak kosztów, – zmniejsza ewentualne koszty postępowania sądowego – nakaz z weksla pozwala na szybkie wszczęcie egzekucji komorniczej, nawet jeżeli orzeczenie jest nieprawomocne. |
Wady | – ryzyko, że wystawca weksla nie będzie posiadał majątku |
Ważne uwagi: | – należy ustalić majątek wystawcy weksla, – wskazane jest posiadanie deklaracji wekslowej, – należy zachować szczególną ostrożność przy wypełnianiu weksla, gdyż istniej ryzyko popełnienia błędów, które spowodują jego nieważność – można połączyć z poręczeniem wekslowym np. ze strony małżonka dłużnika |
Kiedy stosować | – zalecana przy każdej ryzykownej transakcji, gdy niemożliwe jest ustanowienie zastawu rejestrowego lub hipoteki. |
5. Poręczenie
To zobowiązanie poręczyciela względem wierzyciela do wykonania zobowiązania na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.
Zalety: | – brak kosztów |
Wady | – ryzyko, że poręczyciel nie będzie posiadał wystarczającego majątku |
Ważne uwagi: | – należy ustalić majątek dłużnika oraz poręczyciela – w umowie należy określić termin i kwotę do jakiej zostało udzielone poręczenie a także wskazać że udzielone poręczenie ma charakter solidarny z zobowiązaniem dłużnikiem |
Kiedy stosować | – zalecana przy każdej ryzykownej transakcji gdy niemożliwe jest ustanowienie zastawu rejestrowego lub hipoteki |
Tematyka zabezpieczeń jest bardzo obszerna, dlatego jeżeli po zapoznaniu się z wybranymi ich aspektami masz pytania lub wątpliwości to zapraszamy do kontaktu. Pomożemy w wyborze optymalnego zabezpieczenia dla Twojej wierzytelności.
Opublikowany artykuł nie stanowi porady ani opinii prawnej.
Edyta Koziarska