Windykacja na koszt dłużnika

Od 28 kwietnia 2013 r. obowiązuje ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych Akt prawny (sejm.gov.pl) Ma ona zastosowanie do wierzytelności, których stronami są przedsiębiorcy, a przedmiotem transakcji jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usług związanych z wykonywaną działalnością.
Ustawa ta stwarza możliwość obciążenia dłużnika kosztami windykacji poniesionymi przez wierzyciela w toku odzyskiwania należności. Niewątpliwe regulacja ta spowodowała, że klienci bardziej ochoczo podejmują decyzję o zleceniu windykacji firmom zewnętrznym licząc, że usługa ta będzie dla nich zupełnie darmowa.

Teoria teorią, pytanie, jak to wygląda w praktyce…
Zanim zlecisz windykację na koszt dłużnika, przeczytaj poniższy wpis.

Jak wygląda procedura obciążenia dłużnika kosztami windykacji.

Przykład

Zlecasz firmie windykacyjnej ***** odzyskanie należności od swojego dłużnika firmy XXXX. Przedmiotem zlecenia windykacji jest niezapłacona faktura opiewająca na kwotę 50 000 zł, przy prowizji wynoszącej 12%.
Po wyegzekwowaniu należności, płacisz na rzecz firmy windykacyjnej ***** prowizję ustaloną w umowie, czyli kwotę 6000 zł
Następnie wystawiasz firmie XXXX notę obciążeniową z żądaniem zapłaty poniesionych kosztów windykacji w kwocie 6000 zł

Nota wystawiona i wysłana, więc dłużnik formalnie został obciążony kosztami, można powiedzieć, że windykacja odbyła się na koszt dłużnika. Tylko, że niewiele z tego wynika, ponieważ mało który dłużnik, dobrowolnie zapłaci notę obciążeniową.

Dochodzenie kosztów windykacji na drodze sądowej.

Powinieneś przygotować się na to, że dłużnik odmówi zapłaty kosztów windykacji uważając np. że spłata należności głównej, odsetek oraz ewentualnych kosztów sądowych w pełni wyczerpuje roszczenie wierzyciela. W związku z tym, chcąc odzyskać koszty windykacji, będziesz musiał skierować sprawę na drogę sadową. Jednak o ile sprawy o zapłatę faktur lub usług często są formalnością, to w przypadku dochodzenia zapłaty noty obciążeniowej z tytułu kosztów windykacji rezultat sprawy wcale nie jest oczywisty..
Aby się o tym przekonać wystarczy prześledzić kilka orzeczeń sądowych dotyczących tzw. windykacji na koszt dłużnika:
– Treść orzeczenia VIII Ga 66/15 – Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Bydgoszczy Wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 30 marca 2015 sygn VIII Ga 66/15,
– Treść orzeczenia XIX Ga 111/15 – Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Katowicach (katowice.so.gov.pl) Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 marca 2015 sygn. XIX Ga 111/15,
– Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 20 września 2016 sygn. XIII Ga 237/16).
– Treść orzeczenia I ACa 110/16 – Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Krakowie
– Treść orzeczenia XIII Ga 397/16 – Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych (ms.gov.pl)

Może się więc okazać, że zamiast spodziewanego zasądzania kosztów windykacji, będziesz musiał… zapłacić dłużnikowi, wcale niemałe koszty procesu.

Możliwości odzyskania kosztów windykacji od dłużnika.

Oczywiście możliwa jest, że po złożeniu pozwu o zapłatę kosztów windykacji, dłużnik pozostanie bierny w toku procesu i faktycznie koszty zostaną zasądzone na rzecz wierzyciela. Niestety bierność dłużnika nie wróży niczego dobrego, może ona bowiem wynikać z jego niewypłacalności lub upadłości. W rezultacie wierzyciel uzyska tytuł wykonawczy, którego nie będzie w stanie wyegzekwować. Sytuacja o której piszemy nie jest niczym nadzwyczajnym, wszak wcześniej przeprowadzona windykacja należności pierwotnej, wynikającej z niezapłaconych faktur, często wymaga zlicytowania całego majątku dłużnika. Dłużnik wyczyszczony z majątku w toku windykacji, niespecjalnie będzie się przejmował nakazem zapłaty kosztów windykacji.

Windykacja na koszt dłużnika - podsumowanie.

Wejście w życie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych daje teoretyczną podstawę prawną do przerzucenia kosztów windykacji na dłużnika, przy czym należy pamiętać, że:

aby obciążyć dłużnika kosztami windykacji, wierzyciel najpierw musi zapłacić prowizję firmie windykacyjnej,
koszty windykacji odzyskiwane są po zakończeniu windykacji,
linia orzecznicza nie jest jednoznaczna w zakresie zasądzania kosztów windykacji,
istnieje ryzyko braku możliwości odzyskania kosztów z powodu niewypłacalności dłużnika.

Zmiany wprowadzone omawianą ustawą należy uznać za korzystne dla wszystkich przedsiębiorców zlecających windykację podmiotom zewnętrznym. Jednak powinni oni mieć świadomość, że hasło “windykacja na koszt dłużnika” nie zawsze będzie miało zastosowanie w praktyce.

Uwaga aktualizacja.
Jeśli interesuje Cię temat windykacji na koszt dłużnika przeczytaj nasz artykuł z dnia 9 lutego 2021 r. Czy można obciążyć dłużnika kosztami windykacji? (e-progress.com.pl)