Teoretycznie zajęcie rachunku bankowego jest najprostszym i najłatwiejszym sposobem wyegzekwowania należności. Standardowo, po otrzymaniu wniosku egzekucyjnego komornik poprzez informatyczny system OGNIVO służący do wyszukiwania rachunków bankowych, zajmuje ustalone rachunki i czeka na spływ środków. Dłużnicy jednak nie próżnują i stale poszukują luk w procedurach egzekucyjnych pozwalających na ominięcie zajęcia. Poniżej omówimy kilka „patentów” stosowanych przez dłużników na okoliczność wszczęcia egzekucji z rachunku bankowego.
Sposób „na kolejny rachunek”
Mechanizm polega na założeniu przez dłużnika nowych rachunków w bankach, w których komornik już wcześniej zajął rachunki. Po pierwszym zajęciu rachunków, komornik nie jest automatycznie informowany o nowo założonych rachunkach i aby uzyskać o nich informację musiałby cyklicznie ponawiać zapytania. Brak kolejnych zapytań do systemu skutkuje tym, że nowo założone rachunki będą dla komornika „niewidzialne”. Praktyka pokazuje, że niewielu komorników w trakcie egzekucji dokonuje cyklicznych zapytań o nowe rachunki. Przy tysiącach prowadzonych postępowań egzekucyjnych jest to technicznie niemożliwe.
Rachunek spoza systemu
Konto bez OGNIVO, jak ominąć OGNIVO – to frazy często poszukiwane przez dłużników w wyszukiwarkach internetowych. Z łatwością można odnaleźć fora, na których dłużnicy wymieniają dane podmiotów, które nie są widoczne w systemie OGNIVO.
Rachunek na inny identyfikator
Weryfikacja rachunków bankowych następuje poprzez nazwę dłużnika i numery identyfikacyjne tj. NIP, Regon, Pesel. Bywa jednak, że dłużnik założył rachunek na danych identyfikacyjnych różniących się od tych jakimi dysponuje wierzyciel, może to wynikać np. ze zmiany numeru Pesel lub imienia i nazwiska dłużnika, lub też błędnie wypełnionej umowy o prowadzenie rachunku. Taka niezgodność może doprowadzić do tego, że rachunek dłużnika nie zostanie wykryty przez system.
Kredyt w rachunku
Brak środków na rachunku – taka odpowiedź banku na zajęcie rachunku przez komornika nie zawsze oznacza, że na zajętym rachunku nic się nie dzieje. Nie wszystkie banki stosują się restrykcyjnie do dokonanych zajęć i np. wpływające na rachunek środki przeznaczają na spłatę udzielonego dłużnikowi kredytu. Tym sposobem zaspokajają w pierwszej kolejności swoje wierzytelności.
Rachunek w banku zagranicznym
Rachunki założone za granicą są bezpieczne przed polskim komornikiem, dlatego też dłużnicy poszukują możliwości założenia rachunku w bankach z siedzibą poza Polską. Jednym z najprostszych sposobów jest zamieszkanie w strefie przygranicznej, co umożliwia prowadzenie rachunku w bankach z siedzibą np. w Niemczech czy Czechach. Metoda na rachunek w strefie przygranicznej jest stosowana na coraz większą skalę, Jednak najbardziej operatywni dłużnicy potrafią zadać sobie trud i założyć rachunki nawet w krajach Dalekiego Wschodu.
Powyższe przykłady powinny uświadomić wierzycielom, że rutynowe wskazanie we wniosku egzekucyjnym „wnoszę o zajęcie rachunków bankowych ustalonych przez komornika” nie zawsze wystarczy. Dłużnicy nie pozostają bierni i stale poszukują nowych rozwiązań, dzięki którym uchronią pieniądze przed zajęciem komorniczym. Taka kreatywność dłużników wymaga od wierzycieli i ich pełnomocników poszukiwania metod zaradczych. Wierzyciel w obliczu coraz bardziej pomysłowych działań dłużników wcale nie stoi na przegranej pozycji. Co więcej, wierzyciel potrafiący skutecznie dotrzeć do ukrytych przez dłużnika środków, ma większe szanse na wyegzekwowanie należności niż gdyby te znajdowały się na powszechnie dostępnym rachunku, co do którego egzekucja prowadzona byłaby na rzecz wielu innych wierzycieli.